19 Haziran 2023 Pazartesi 21:00
Onnagata, Zenne Kadın Bedeninde Kadın Rekabeti
Esra Gökçe Şahin
Kadın Konuşmaları
Çoğu toplumun maruz kaldığı ataerkil düzen neticesinde, kadın karakterler ve kadın bedeninin eşzamanlı bir şekilde tiyatro sahnesinde yer alması mümkün olmamıştır. Bu baskı halinin erkek oyuncular açısından yaratıcı keşiflere ve yorumlara imkân sunmuş olması muhakkaktır. Huysuz Virjin, Zenne Sait, Yoşizava Ayame (ve tiyatro uzmanları dışında pek kimsenin adını hatırlamadığı daha nice isim) sahne üzerinde kadın algısının yeni yorumlar bulmasında etkili olmuşlardır.
Değişip dönüşen toplumla birlikte kadınlar yasakları aşıp sahneye çıktıklarında – bazı sahne sanatları bu değişimi kabullenememiş, bu da, kadın sanatçıların “kadın taklidi yapan erkek” varlığıyla rekabet halinde görülmesi gibi bir neticeye yol açmıştır. Bu durumun bariz örneklerinden birinin görüldüğü, geleneksel Japon komedisi rakugoda eski nesil erkek oyuncular, kadın sesinin mizaha uygun olmadığını iddia ederek bu sahne dalındaki erkek hakimiyetini devam ettirmek istemişlerdir.
Bu iddiayı savunan ve büyük engeller çıkardıktan sonra beni çıraklığa kabul edip komedyenlik öğreten rakugo ustam ve onun ustalarından devraldığı öğretileri inceleyerek vardığım noktada, kadın sesinin hangi açılardan (mizah için) yetkin görülmediğini anlama fırsatı buldum. Kıraathane’deki bu sohbette, bireysel tecrübelerimden edindiğim perspektifle, daha genel bir bakış açısından kadın, sahne ve mizah konusunu konuşacağız.
Esra Gökçe Şahin: Lisans üstü eğitim bursuyla gittiği Tokyo Üniversitesi’nde Japonya’daki öncü feministlerden Chizuko Ueno’nun seminerlerine katılarak toplumsal cinsiyet üzerine çalıştıktan sonra Harvard Üniversitesi’nde sosyal antropoloji ve sinema dallarında doktora yaptı. Doktora tezinde, geleneksel Japon komedisi rakugo mizahı üzerinden, toplumsal bellek, teknoloji ve gelecek algısı gibi konuları inceledi. Bu konularda Türkçe ve İngilizce yayınları bulunmakta.
YouTube üzerinden ilk gösterim.