3 Eylül 2021 Cuma 19:00
Zakkumun Kökü
Mehmet Ali Boran
Küratör: M. Wenda Koyuncu
Sergi Açılışı
Gizemini ve büyüsünü yitirmiş bir dünyasallığın gölgesi altında ve insan varlığının bir bütün hâlinde canlı yaşamına pervasızca kastettiği bu zamanda, bir an durup arkaik dünyanın anlatılarına ters açıdan bakabilmek bugüne dair endişelerimizi hafifletebilir. Eski dünyanın imgesi keşfedilmesi gereken, sınırları kestirilemeyen, sonsuz bir uzama yayılan bir imgeydi. Bağrında türlü yaşam ve varlık formlarını, kültürel ve biyolojik çeşitliliği barındıran bu dünya imgesi içinde türetilen anlatılar ve söylenler bitimsiz, sonu gelmez bir imgeyi çağırıyordu. Anlamına haiz olunan ve imgesi evcilleştirilebilen bu farklılıklar arasında yeni bağlantılar ve melez birliktelikler kurulabilirken; bir anlama ve bilgiye oturmayan imgeler de kolaylıkla lanetlenip yabancılaştırılan ya da uzak durulması gereken imgeler olarak yaşama dahil ediliyordu. Ama her şey yerli yerindeydi yine de.
Mehmet Ali Boran "Zakkumun Kökü" sergisinde birçok coğrafyada lanetli ve uzak durulması gereken bir bitki olan zakkum üzerinden bugüne uzanan bir dünya imgesine odaklanıyor. Cehennem bitkisi olarak da ünlenmiş olan zakkum ağacı dört mevsim yeşilliğini koruyan ve güzel çiçekler açan bir bitki olsa da geleneksel anlatılarda lanetli bir hikâyeye sahip. Hem ruhsal hem de fiziksel tahribata uğramış bugünün dünyasında Boran, zakkum ağacını lanetinden soyundurularak kaçış noktası olarak ele alıyor. Kültürel olarak "zıkkımın kökü/nü ye!" olarak da deyimlere yerleşen ve lanet olarak okunan sözü bugün her anlamda zehire bulanmış bir yaşamın ironisi olarak ele alıp zakkum ağacına iade-i itibar yapıyor.
Hem öznel şiddetin sıradanlığı hem de nesnel (yasal, sistematik, teknolojik ve iktidarî) şiddetin kontrol edilemez boyutlardaki normalliği içinde Boran; tarih, arkeoloji, kartografi, biyoloji, jeoloji ve kolonyalizmin içinden geçerek video, heykel, foroğraf, resim gibi medyalarla yeni bir dünya resmi kuruyor.
Suyun, toprağın, havanın ve insan zihninin çeşitli teknolojik katkılarla zehirle dolduğu bir zamanda Zakkum veya Zıkkım bugünkü dünya imgesi içine oturan masum bir canlı formu olarak bütün kötülüklere inat, çiçekler açmaya devam ederek laneti tersine çeviriyor.
Mehmet Ali Boran: Sanatçı. 1981, Mardin/Kızıltepe doğumlu. 2007 yılında Sakarya Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Bölümü’nü bitirdi. Video, fotoğraf ve enstalasyon, performans, video-roman gibi malzeme ve medyalarla sanatsal bir üretim gerçekleştiriyor. İlk dönem çalışmalarında kalabalıklar üzerine anlatılar sergileyen sanatçı, kimlik ve aidiyet meseleleri bağlamında kitlelerin iktidar karşısındaki fiziksel/psikolojik reflekslerini etkili bir görsellikle ortaya koydu. Sanatsal üretiminin ilerleyen zamanlarında militarizm, mültecilik ve bellek meselelerine paralel olarak, ekolojik anlatıları irdelemeye başlayan sanatçı, yaşadığı yerin ve etrafının yüzey alanlarında yeni dönem güvenlik sistemlerini konumlanma biçimini mercek altına aldı. Ulusal ve uluslararası birçok sergiye davet edilen Mehmet Ali Boran’ın çalışmaları başta Londra, Helsinki, Paris, Stuutgart, Viyana gibi şehirlerde gösterildi. Sanatçı ayrıca Mişar art Çağdaş Sanat Konuşmaları’nın da kurucularındandır.
M. Wenda Koyuncu: Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Bölümü'nü ve Mimar Sinan G.S.Ü'de Sosyoloji Yüksek Lisansı bitirdi. "Çağdaş Sanat ve Kimlik" konulu tezini verdikten sonra Yıldız Teknik Üniversitesi Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi doktora programını yarıda bıraktı. 2002 yılından itibaren Radikal, Taraf, Agos, Birgün gibi gazeteler ile Artist, RH+ gibi dergilere sanat, siyaset ve kültür bağlamlı yazılar yazdı. Halen Sanatatak, Post Dergi, Artunlimited gibi internet dergilerine yazılar yazmakta ve bağımsız küratörlük yapmaktadır. AICA (Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği) üyesidir.
Maskeli ve mesafeli.