13 Aralık 2024 Cuma 18:00
Mehmet Yaşın: “kuşlar cıvıldaşsa üstümde”
Küratörler: Evagoras Vanezis, Panayiotis Michael
Sergi Açılışı
Mehmet Yaşın’ın ilk şiir kitabının 40. Yıldönümünü kutlayan bir sergi.
Mehmet Yaşın, Türkiye’de ve İngiltere’de çeşitli ödüller kazanmış 11 şiir kitabı, 4 romanı, 6 düzyazı kitabı (deneme, antolojik edebiyat incelemesi ve söyleşiler) bulunan, şiirleri ve romanları yirmiden fazla dile çevrilmiş, Kıbrıs’ın uluslararası alanda en çok tanınan şairlerinden biri. Yaşın’ı edebiyattaki 40. yılında bir şair ve bir dünya vatandaşı olarak ele alan bu sergide, kendisinin kişisel nesneleri ve Neapolis'teki evinde çekilmiş bir dizi fotoğraf ile şiirlerinin görsel olarak yeniden yorumlanışı yer alıyor.
Yaşın'ın kitapları çok-kültürlü kimlikler ve çok-dillilik üzerine inşa edilmiş bir gelecek tasavvurunun ifadesidir. Şiirleri kişisel deneyimlerine dayanırken, her türlü tekil kimliğin ötesine geçer ve birçok farklı dünyaya aynı anda ait oluşun ruhuna vücut verir. Göstergelerin izini sürerek Yaşın’ın edebiyat çalışmalarındaki çetrefil yönleri yansıtmaya çalışan sergi, Lefkoşa’dan İstanbul’a taşınıyor…
Evagoras Vanezis ve Panayiotis Michael'in küratörlüğünü yaptığı sergiyi 3 Ocak 2025'e kadar Pazar hariç her gün 11:00-19:00 saatleri arasında Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi binasında görebilirsiniz.
MEHMET YAŞIN
Mehmet Yaşın, çağdaş Türkçe şiirin özgün şairlerinden biri olmak yanında, uluslararası ölçekte kabul gören Kıbrıslı şair ve yazarlardan da biridir. Şiirleri, romanları ve denemeleri Türkiye ile Kıbrıs dışında Yunanistan ve Avrupa edebiyatlarına da ait sayılmaktadır. Bütün Kıbrıs şiir ve edebiyatında yeni bir dönem açılmasına öncülük eden 1974-Sonrası şiirleri ve edebiyat çalışmaları, Ada’nın iki tarafında olduğu kadar dış dünyada da inceleme konusu olmaktadır. Türkçe şiire getirdiği farklı ses ve duyarlık, melez edebiyat ve dil kaynaklarına, Akdeniz’in Türk ve Yunan kültürlerini harmanlamasına, dramatik ve anlatımcı bir lirizm yaratmasına, Türkçeyi ise tarihsel ve coğrafi anlamda çoğul biçimde kullanmasına dayanır. Ayrıca, kişisel deneyimleri önemseyen hem ender hem çok boyutlu şiirsel izleklerinden hareketle daha genel felsefi ve toplumsal söylemlere varışıyla dikkat çekmektedir.
1976'da Türkiye'ye giderek Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin Uluslararası İlişkiler Bölümü'nü bitirdi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde siyasal tarih mastırı yaptı. İlk şiir kitabı Sevgilim Ölü Asker (1984), İstanbul’da 1985 Akademi Şiir Ödülü ve A. Kadir Şiir Ödülü kazandı. Ancak zamanın askeri cunta yönetimi tarafından toplatıldı ve 1986'da, özellikle Kıbrıs’taki savaşlara karşı yazdıkları nedeniyle "Türk milli menfaatlerine zararlı ecnebi" ilan edilip Türkiye'den sınırdışı edildi. Yasaklamalara rağmen tekrar basımlar yapan ilk şiir kitabı gibi ikincisi de İstanbul’da tutuklandığı aynı yıl yayımlandı. Kuzey Kıbrıs’a gönderilince karşılaştığı itibarsızlaştırma ve linç kampanyaları nedeniyle İngiltere'ye gitti. 1989’da Birmingham Üniversitesi’nden aldığı bursla Sanatlar Fakültesi'ne bağlı Bizans-Osmanlı ve Modern Yunan İncelemeleri Merkezi'nde, çok-dilli Kıbrıs şiir tarihi ve kimlik dönüşümleri üstüne yüksek lisansa başladı.
Akademik çalışmasını Londra Middlesex Üniversitesi'nde tamamlayıp doktora derecesi aldı. Kısa bir süre Atina Üniversitesi'nde Yunan dili ve edebiyatı dersleri izledi. 1993'de, hakkındaki sınırdışı kararı kaldırılınca İstanbul'a döndü. Yeni şiir kitapları yanında, Cevdet Kudret Roman Ödülü kazanan ilk romanı Soydaşınız Balık Burcu’nu (1994) yayımladı. Türkiye şiir kanonundaki kurumsal milliyetçilik ile anakronistik anlayışı eleştirmekle tartışmaya yol açan yazı dizisi ve kitabı Poeturka ise 1995’te yayımlandı. Bir yıl sonra yeniden Londra'ya gitti. İngiltere, Türkiye ve Kıbrıs'ın iki yanındaki üniversitelerde karşılaştırmalı edebiyat, çeviri incelemeleri, Kıbrıs incelemeleri ve çağdaş Türk şiiri ve edebiyatı dersleri verdi. 2002’den 2016’ya dek Cambridge, Lefkoşa ve İstanbul arasında bir hayat kuran Mehmet Yaşın, 2017’den beri Atina, Londra ve Lefkoşa arasında yaşıyor.
Şiirleri 1973’ten başlayarak Kıbrıslıtürk gazetelerinde, 1977 itibarıyla Kıbrıslırum gazetelerinde ve 1979'da Türkiye edebiyat dergilerinde, 1980’lerde ise Yunanistan, İngiltere ve diğer Avrupa ülkelerinde yayınlandı. 24 dile çevrildi, 43 ülkeye ulaştı ve 11 ülkede kitap olarak yayımlandı. Kıbrıslı müzisyenler tarafından bestelendi, sahneye kondu, görsel sanatlara uyarlandı. Kendisi de müzik, sinema ve tiyatro gruplarıyla ortak çalışmalar yaptı. Disiplinlerarası sanat çalışmalarını özellikle şiir-enstelasyonlarıyla sürdürdü ve işleri, Kıbrıs yanında Fransa, Portekiz, Brezilya, Lübnan, Rusya gibi ülkelerde sergilendi, Belçika’da müzeye alındı.
1980-Sonrası Türk şiirinde, farklı çizgideki şiirlerinin yanı sıra, farklı bir edebiyat anlayışını yansıtan edebiyat inceleme ve eleştiri yazılarıyla da etkin oldu. Diller ve Kültürler Arası Bir Edebiyat İncelemesi: Kıbrıs Şiiri’nin 3000 Yılı başlığını taşıyan antolojik ve akademik inceleme kitabı 2005’te Memet Fuat Edebiyat İnceleme ve Eleştiri Ödülü ve Bilgi Üniversitesi Ödülü’nü kazandı. İstanbul yanında Londra’da 1989 itibarıyla konferanslara, ortak yayınlara öncülük etti. Step-Mothertongue: From Natinalism to Multiculturalism – Literatures of Cyprus, Greece and Turkey (2000) adlı kitabıyla, Türkçe ve Yunanca edebiyatları günümüzün edebiyat teorisi içinde karşılaştırmalı olarak ele alan yayımı gerçekleşitirdi. “Üveyanadil, merkez-çevre kuramı, Türkçe az(ın)lık edebiyatı” gibi kavram ve yaklaşımları geliştirdi. Şiirleri yanında, romanları, deneme ve incelemeleriyle de oluşturduğu bütünlüklü bir edebiyatçı kimliğiyle şiir, yazın ve kültür hayatında dönüştürücü bir rol oynadı.
11 şiir kitabı, 4 romanı, 6 deneme, söyleşiler, antolojik araştırma ve edebiyat incelemesi bulunmaktadır. Bugüne dek Kıbrıs’ta hiçbir dildeki basın organına ropörtaj vermeyen ve hiçbir tarafın kurumlarından ödül kabul etmeyen Mehmet Yaşın, savaşlarla varlığı ortadan kaldırılmış eski kozmopolit Kıbrıslı toplumun son temsilcilerinden biri sayıldığı kadar, gelecekteki çoğul kimlikli toplumların da habercisidir. Ulusal, etnik, dinsel, cinsiyet ve kültürel anlamlardaki tekil kimlik ve aidiyet tarifleri ötesindeki bir yaklaşımla kaleme aldığı şiirleri ile diğer edebiyat eserlerinin dayanağı büyük ölçüde kendi seçimleriyle şekil bulmuş hayat hikâyesindedir.
Lütfen önceden kaydolunuz.