Platformlar ve Sansür/otosansür
8 Ocak Pazartesi 19:00
Sansür Konuşmaları
Meltem Şahin, Yaman Akdeniz
Moderatör: Ekmel Ertan
Nereden veya neden geldiği her zaman net olmayan sansür uygulamalarının sanatçılarda ve sanat alanının aktörlerinde yarattığı otosansür derinden, sessizce çalışıyor. Bu görünmez mekanizmaların sonucu ortaya çıkan otosansürü belgelemek ve ölçmek nerede ise imkansız. Böyle olunca da karşısında duruş alınamamakta. Tek çare, otosansür ve sansür üzerinde konuşmak, sansür yöntemlerini deşifre etmek, hak arayış yöntemlerini paylaşmak ve böylelikle dirençliliği artırarak sanatsal ifadenin yer alabileceği alanları mümkün mertebede açık ve yaygın tutmaya çalışmak.
Kıraathane’de Ocak ayı boyunca Susma24 ile ortaklaşa yapılacak “Sanat Alanında Sansür/Otosansür Sarmalını Konuşuyoruz” başlıklı üç etkinlik, dijital ve sosyal medya platformlarında içerik yönetimi düzenlemelerinin sansüre varan boyutları, kültür ve sanat kurumlarının işleyişini ve son dönemde daha sık tartışmaya açılan sansür vakalarının kamusallaştırılmasında basının rolünü tartışmaya açacak.
“Platformlar ve Sansür/Otosansür” başlığıyla yapılacak ilk etkinlikte sanatçı ve tasarımcı Meltem Şahin ile Prof. Dr. Yaman Akdeniz, sanatçı ve akademisyen perspektifinden sanatsal ifade özgürlüğüne tehdit oluşturan pratiklerinin üretim alanı haline gelen çevrimiçi alanın ve sanatsal işlerin nasıl devre dışı bırakıldığını Ekmel Ertan’ın moderatörlüğünde konuşacak.
Meltem Şahin: Sanatçı ve tasarımcıdır. Fulbright bursuyla gittiği Maryland Institute College of Art’ta illüstrasyon üzerine yüksek lisans yaptı. Eserleri 30’dan fazla sergide gösterilen Meltem’in animasyonları 7 ülkede gösterildi ve gifleri 250 milyondan fazla kez görüntülendi. İllüstrasyonları, Society of Illustration, American Illustration, Bologna Çocuk Kitapları Fuarı, 3×3 ve Applied Arts’ta ödül aldı veya seçildi. “P is for Pussy” adlı kitabı başta Huffington Post ve BuzzFeed olmak üzere birçok yabancı basında yayımlandı. PMS adlı artırılmış gerçeklikli serginin küratörlüğünü yaptı. Video işi “sketches with+for+from ai” Londra’daki Ulusal Galeri’nin kalıcı koleksiyonuna seçildi. Apple, Meta ve Giphy Meltem’in çalıştığı şirketler arasında bulunuyor.
Prof. Dr. Yaman Akdeniz: İstanbul Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğretim üyesidir. Ayrıca, İfade Özgürlüğü Derneği’nin kurucularından biridir. Akdeniz, ifade özgürlüğü, bilgi edinme hakkı ve İnternet özgürlüğü alanlarında 1990’ların ortalarından bu yana çalışmaktadır. Sosyal medya platformların kullanıcılarından biri olarak Türkiye’den Twitter, YouTube ve Wikipedia platformlarını içeren erişim engelleme kararlarını Anayasa Mahkemesine taşımış, bu başvurularda Anayasa Mahkemesi ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine hükmetmiştir. Benzer şekilde kapatılan Özgür Gündem gazetesinin “okuyucusu” sıfatıyla yaptığı başvuru da Anayasa Mahkemesi nezdinde ifade özgürlüğü kararıyla sonuçlanmıştır. Akdeniz, ayrıca YouTube’a Türkiye’den 2008-2010 arasında uygulanan erişim engelleme yaptırımını da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine taşımış ve AİHM tarafından da kullanıcı sıfatıyla yapılan başvurularda ihlal kararı verilmiştir. Akdeniz, 2014 yılında Türkiye Yayıncılar Birliği Ödülü, 2015 yılında Halit Çelenk Hukuk Ödülü, 2016 yılında Columbia Üniversitesi Global İfade Özgürlüğü Ödülü ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Basın Özgürlüğü ödülü ve son olarak da 2022 yılında Kanada Büyükelçiliği Yıllık İnsan Hakları Ödülüne layık görülmüştür.
Ekmel Ertan: Küratör, kültür yöneticisi, sanatçı ve eğitimci olarak çalışıyor. İstanbul merkezli amberPlatform/BİS'in (Beden İşlemsel Sanatlar Derneği) kurucu üyesi ve sanat yönetmenidir. amber Sanat ve Teknoloji Festivali'nin (2007-2015 İstanbul) amberNetworkFestival'in (2021 Berlin) kurucu ve yöneticisidir. Türkiye'de ve yurtdışında bağımsız küratör olarak özellikle yeni medya alanında sergi ve projeler gerçekleştirmektedir. Ertan 1999'dan beri yeni medya sanatı ve tasarım dersleri verir; 2007'den beri çok ortaklı uluslararası projelerde koordinatör veya yerel yönetici olarak çalışmıştır. Türkiye'de bağımsız bir sanat ve kültür ortamını savunan Bağımsızlar inisiyatif'in kurucu üyelerindendir. İstanbul ve Berlin'de yaşamakta ve çalışmaktadır.